Julia Rijssenbeek
Julia Rijssenbeek filosoof en onderzoeker op het snijvlak van technologie en ecologie. In haar promotieonderzoek Filosofie en Ethiek van Technologie aan Wageningen Universiteit richt ze zich op biotechnologische vakgebieden zoals synthetische biologie, waar leven en technologie elkaar op nieuwe en meer intieme manieren ontmoeten. Julia’s onderzoek maakt deel uit van het Gravitation-programma Ethics of Socially Disruptive Technologies (ESDiT). Tijdens haar onderzoek was Julia gastonderzoeker aan het Wyss Institute Biologically Inspired Engineering aan de Harvard University, waar ze een model van Collaborative Ethics in het laboratorium toepaste en ontwikkelde.
Daarnaast is ze onderzoeker bij FreedomLab, een denktank voor toekomststudies die maatschappelijke veranderingen bestudeert door het analyseren van geopolitieke, technologische en sociaal-culturele ontwikkelingen en het bouwen van scenario’s voor de toekomst. Hier richt Julia zich vooral op het toekomstige voedselsysteem.
In interdisciplinaire projecten onderzoekt en speculeert ze via kunst over toekomstige relaties tussen mens, technologie en natuur. Haar film Cobalt (2024) werd geselecteerd voor de International Science Film Festival Nijmegen.
Julia spreekt over de toekomst van voedsel en landbouw, de geopolitiek van voedsel, biotechnologie, klimaatverandering en veranderende relaties tussen mens, natuur en technologie.
Julia Rijssenbeek in Flow Magazine: De veranderaars #1 Filosoof Julia onderzoekt ons voedselsysteem
Een aantal voorbeelden van Julia’s lezingen:
Toekomst van voedsel
Ons voedselsysteem bevindt zich op een keerpunt. Na jarenlange vooruitgang, neemt honger weer toe, onze globale waardeketens zijn kwetsbaar voor geopolitieke spanningen, en klimaatverandering zet voedselproductie onder druk. In plaats van enkel de voedselproductie op te schroeven, is een verschuiving naar een beter voedselsysteem onvermijdelijk, voedsel dat wordt geproduceerd met de gezondheid van mens en planeet in het achterhoofd. Hoe ziet die verschuiving eruit, wat is de zin en onzin van technologische innovaties daarin, en hoe zien toekomstige voedselsystemen eruit?
Bio-centrisme
We lopen tegen planetaire grenzen aan, we hebben geen makkelijke uitweg uit de klimaatcrisis en natuurlijke ecosystemen staan onder druk. Het gaat langzaam, maar ondertussen realiseert iedereen zich wel dat we moeten inzetten op een systeemverandering. Maar hoe?
Julia bespreekt waarom milieubeleid tot nu toe faalt, de tekorten van ‘groene’ en ‘duurzame’ ontwikkelingen, houdt hypewoorden als de bio-based economy kritisch tegen het licht en bespreekt welke opties we wel hebben. Daarvoor behandelt ze het idee van het Symbioceen en het post-humanisme, multi-species en more-than-human denken, nature-based oplossingen, regeneratief design, en het belang van biodiversiteit.
Mens-natuur-techniek relaties
Hoe moeten we ons op een andere manier tot de natuur verhouden? Het Westerse denken biedt vaak twee oplossingen voor de huidige ecologische crisis: ecomodernisme en ecologie. Ecomodernisten willen zich met techniek en wetenschap een weg banen uit de huidige klimaatproblematiek, terwijl ecologen pleiten dat dat ons juist in de problemen heeft gebracht. Dit zijn wederom twee grote Westerse perspectieven die veel debatten over de toekomst beheersen (energie, voedsel, grondstoffen, opkomende technologieën).
Hoe kunnen we betekenisvolle relaties met onze natuurlijke en technologische omgeving ontwikkelen? Julia bespreekt alternatieve visies en laat via filosofie, film en dans andere toekomstbeelden zien. Haar 6 min durende film Cobalt (2024) bespreekt deze thema’s en werd voor het wetenschapsfilmfestival InScience geselecteerd.
Biotechnologie
Nieuwe technologieën lijken steeds ‘levendiger’ te worden, zoals dat AI steeds meer zelflerend, autonoom en adaptief gedrag vertoont. Tegelijkertijd zetten we steeds meer biologie in bij het bouwen van technologische oplossingen zoals in de biotechnologie. Technologie en biologie lijken steeds meer te versmelten.
Julia vertelt over doorbraken in de synthetische biologie en andere gebieden in de levenswetenschappen om te laten zien hoe die versmelting eruit ziet, wat onze technologie van biologie kan leren, en welke domeinen (medicijnen, voedsel, materialen, brandstof, mijnbouw) daarmee getransformeerd kunnen te worden.
We hadden Julia uitgenodigd op ons digitale event om collega’s inzicht te geven in de voedseltransitie, de thema’s die het globale voedselsysteem bepalen en hoe wij, als Witteveen+Bos, daar een bijdrage aan kunnen leveren. Na de lezing hebben we alleen maar positieve reacties ontvangen van collega’s die eigenlijk nog wel langer naar haar verhaal hadden willen luisteren. Erg blij met het resultaat dus!
— Witteveen+Bos, februari 2022
Brainwash talks: Mens en Natuur
The Role of Nature in Our Technological Future @ THE FUTURE SUMMIT 2020, Pakistan
Kyoorius Designyatra 2019, India